April 2020. Bezoekers van de Haagse Markt wachten op anderhalvemeter afstand van elkaar tot zij het marktterrein op mogen. Een foto met een fijn ritme en een strakke beeldvulling. Iedereen staat mooi gesepareerd en het hoge standpunt versterkt het ritme; wachtrijen moet je eigenlijk altijd van boven- of onderaf fotograferen. Een foto als deze vraagt vooral veel geduld. Ik heb hier ongeveer 20 foto’s genomen in een ruim tijdsbestek, vanuit een Haags portiek waar ik naar binnen was geslopen. Alleen hier viel alles op zijn plek. In de zomer van 2020 heeft deze foto in museum Hilversum gehangen op de landelijke tentoonstelling ‘PANdemIC’. Daarnaast is ze opgenomen in de coronacollectie van het Haags Historisch Museum (en daar te zien zodra de musea weer open mogen).

Mei 2020. Harpiste Carla Bos geeft samen met een collega-harpiste een buurtconcert op straat nu zij geen officiële optredens meer kan doen. Deze foto heeft het Haags Gemeentearchief uitgekozen als drager van de tentoonstelling ‘Hou je Haags‘ die tot medio mei 2021 in de tramtunnel bij station Spui is te zien. Wat deze foto voor mij vooral bijzonder maakt, is de spontaniteit. Terwijl het straatconcert al even bezig is, komen er nog twee nieuwe buren aanschuiven, gezellig met hun eigen stoeltje in de hand. Het draagt bij aan de ongedwongen sfeer van een activiteit op straat. Ook kleur speelt in deze foto een belangrijke rol. Oranje en blauwachtige tinten vinden elkaar in een mooie harmonie.

Mei 2020. Een kleindochter steekt met een gedichtje een hart onder de riem van haar oma bij wie ze niet op bezoek mag. De foto is genomen in de Haagse Schilderswijk. Een foto die in één beeld een groot verhaal vertelt, van pijn en gemis, maar ook van een bijzondere verbondenheid. Het mooist aan deze foto vind ik de woeste stukken ductape waarmee de tekst op het kastje is geplakt.

Juni 2020. Een demonstrant protesteert op het Malieveld tegen racisme en politiegeweld tijdens de eerste grote Black Lives Matter bijeenkomst in Den Haag. Van alle demonstraties die ik afgelopen jaar heb gefotografeerd, heeft deze onbetwist de grootste indruk gemaakt. Misschien nog wel het meest doordat de inmiddels iconische tekst ‘I can’t breathe’ tot in het oneindige verstrekt werd door alle mondkapjes van de demonstranten. De bijeenkomst was ontroerend en beklemmend en liet een enorme strijdvaardigheid zien. Deze foto heeft in museum Hilversum gehangen tijdens de tentoonstelling ‘PANdemIC’ en is opgenomen in de collectie van het Haags Historisch Museum.

Juni 2020. Een veelheid aan geboden en verboden bij strandopgang 9 aan het Zuiderstrand. Ik hou van humor in foto’s en bij deze foto moet ik iedere keer weer glimlachen. Meer dan 15 borden om mensen veilig naar zoiets ruims als het strand te leiden, en dan nog gaat het fout. Over 25 jaar geloven we het niet als we deze foto zien. ‘Photoshop’, zeggen we dan. ‘Overregulering’, is het juiste antwoord. Angst wellicht. Onwetendheid. Een uit de hand gelopen drang om het goede te doen. Ook deze foto is opgenomen in de collectie van het Haags Historisch Museum.

Juni 2020. Tweede Black Lives Matter demonstratie op het Malieveld tegen racisme en politiegeweld. Deze foto staat voor mij symbool voor iets groters, voor een enorme hoeveelheid boosheid en woede in de maatschappij. Een crisis van zo’n omvang als Covid19 schudt aan de grondvesten van ieders leven en raakt aan ieders diepste emoties. Sommigen trekken zich terug, anderen gaan de barricades op. Fysiek of online. Ik heb afgelopen jaar meer nog dan angst, vooral heel veel woede in de samenleving gezien. Deze foto illustreert dat prachtig.

Juni 2020. Een aanhangster van de actiegroep Viruswaanzin (nu: Viruswaarheid) plaatst bloemen in de tralies van een politieauto. Viruswaanzin wil met liefde en geduld duidelijk maken dat de coronamaatregelen van het kabinet niet deugen omdat zij fundamentele burgervrijheden aantasten. De vrouw op deze foto is Wendy Kroeze. Zij haalde in het voorjaar alle kranten doordat zij bij Centraal Station een aantal hardcore hooligans en de ME van elkaar scheidde met armen vol bloemen. Ook deze foto toont een mooi contrast tussen zachtheid en kwetsbaarheid aan de ene kant (de bloemen) en controle en verharding aan de andere (de gepantserde auto met tralies).

Juni 2020. Politie te paard krijgt hulp uit onverwachte hoek tijdens een wegafzetting. De agenten willen voorkomen dat aanhangers van actiegroep Viruswaanzin (nu: Viruswaarheid) zich verspreiden over de stad. Deze foto is meermaals gepubliceerd. Onder andere op de website van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten (NVF), in het fototijdschrift Focus en in het boek PANdemIC. Ook heeft de foto groot bij kunstcentrum Stroom in Den Haag gehangen tijdens de tentoonstelling ‘Capturing Corona’. Op de website van de NVF (https://www.nvj.nl/nieuws/fotomoment-sandra-uittenbogaart) vertel ik meer over de achtergrond van deze foto en waarom ik hem zelf zo goed vind.

Juli 2020. Boeren demonstreren bij het Binnenhof tegen het plan van minister Schouten om minder eiwit in het veevoer toe te staan, wat tot minder stikstofuitstoot zou moeten leiden. Een absolute favoriet! Al was het maar omdat de politie al jaren alles op alles zet om te voorkomen dat tractoren bij het Binnenhof kunnen komen. En nu was het, op een zwoele zomeravond, opeens toch gelukt met een onverwacht boerenprotest. De blik van de agent in de poort spreekt boekdelen. Daarnaast kent de foto sterke andere elementen. De afstandsmarkering op de stoep zet het beeld prachtig in de tijd, en het contrast tussen het oude jaartal boven de poort en de hypermoderne tractor is nog zo’n blikvanger.

Juli 2020. Een man en een vrouw zitten op een terrasje aan het Lange Voorhout terwijl naast hen een colonne legertrucks wegrijdt. Het leger was ingezet om de stad te bewaken tegen een mogelijke invasie van boerentrekkers, die uiteindelijk niet kwamen. Een foto die associaties oproept met die ene iconische foto van het Plein van de Hemelse Vrede in Peking, waar een anonieme demonstrant een groep tankwagens tot stoppen dwingt. Heel goed kijken en heel goed timen, dat heeft deze foto gemaakt tot wat zij is. Ik ben er erg blij mee. Ze illustreert voor mij ook de kracht van fotografie, waarmee je twee ogenschijnlijk afzonderlijke verhalen tot een heel nieuw verhaal kunt combineren.

Augustus 2020. Een familie tijdens een bijeenkomst van actiegroep Viruswaanzin (nu: Viruswaarheid) op het Malieveld. Wat deze foto voor mij bijzonder maakt, is de oudere dame in het midden. Het is augustus 2020. De ergste maanden van de crisis zijn voorbij. Maar wat heeft er in haar leven plaatsgevonden? Woonde zij misschien ook in een verzorgingshuis en heeft ze weken lang opgesloten gezeten? Met de kamerdeur op slot, zoals in sommige huizen is gebeurd. Wie zal het zeggen. Feit is dat er in de beginmaanden van de crisis zeer ingrijpende maatregelen hebben plaatsgevonden over de hoofden van ouderen heen. Actie voeren voor vrijheid is dan misschien wel het minste wat je kunt doen.

Augustus 2020. Het is druk op het strand van Scheveningen tijdens een meerdaagse hittegolf in augustus. Vooral rondom de Pier zit iedereen hutje mutje op elkaar. Het aantal besmettingen is laag en corona lijkt ver weg. Veel Turkse en Marokkaanse gezinnen kunnen door de coronarestricties niet op familiebezoek in het buitenland en trekken massaal naar de Nederlandse kust. Een mooie, historische foto, van dichtbij genomen, waar veel op te ontdekken is.

September 2020. Minister Ferdinand Grapperhaus arriveert bij het ministerie van Algemene Zaken voor de wekelijkse ministerraad. Het is de eerste keer dat hij in het openbaar verschijnt nadat hij in de Tweede Kamer diep door het stof moest vanwege zijn gepubliceerde huwelijksfoto’s. Hij wordt direct omsingeld door een flinke groep journalisten en fotografen. Ondertussen strikt hij rustig zijn stropdas en overweegt hij zijn woorden. Mooi is dat zijn politiek assistente links nog precies in beeld verschijnt. Het geel van haar sjaal combineert sterk met het blauw van de andere kledingstukken op de foto.

September 2020. Wat doe je als je als beroepsgroep in groten getale wilt demonstreren, maar dat eigenlijk niet kunt omdat je een voorbeeldfunctie hebt? De zorgsector weet daar wel raad mee en demonstreert symbolisch met zo’n 6000 schoenen op het Malieveld. Een ludieke actie voor een beter loon en meer waardering voor het vak. Doordat de foto van een wat hoger standpunt is genomen, zijn de vele schoenen goed zichtbaar. Het rode hart en de skyline op de achtergrond zorgen voor een prettige symmetrie die wordt versterkt door de dame die precies uit het midden van het hart stapt. Jammer dat de media destijds nauwelijks aandacht aan deze demonstratie hebben geschonken.

September 2020. Bij het Bronovo ziekenhuis is door de GGD Haaglanden een extra teststraat ingericht waar ook fietsers en voetgangers eenvoudig terecht kunnen. Testen op corona is een wezenlijk onderdeel geworden van deze crisis, een nieuw maatschappelijk element. Belangrijk om er daarom foto’s van te nemen. Mooi aan dit beeld vind ik de opperste concentratie op het gezicht van de jonge vrouw, maar vooral: dat roze voetje tussen die twee zwart gelakte mannenschoenen. Prachtig!

November 2020. Een overdaad aan instructies op het terras van boerderij Meyendel in Wassenaar. De horeca mag in het najaar alleen nog maar take-away aanbieden, maar gasten mogen dat niet bij de locatie zelf opeten, omdat dat voor opstoppingen kan zorgen. Het culmineert in een scala van geboden, verboden, pijlen en markeringen. De instructiemaatschappij in optima forma.

December 2020. Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid heeft zojuist bekend gemaakt dat er begin januari 2021 gestart kan worden met vaccineren. Een heel blijde boodschap, en hij staat daar als een ware Messias als enige prachtig in het licht. Het tijdschrift de Groene Amsterdammer publiceerde deze foto in het februarinummer bij wat later het meest gelezen artikel van de maand bleek te zijn (https://www.groene.nl/artikel/superieur-falen).

December 2020. Een surrealistische foto. Medio december kondigt het kabinet vrij onverwacht een strenge lockdown af. Alleen winkels die essentiële producten verkopen mogen open blijven. Maar wat is essentieel? De Action wil niet sluiten en dekt daarom alle niet-essentiële producten uit hun assortiment af. Het wordt een aantal uur gedoogd, maar ook dan moeten zij dicht. Evenals de HEMA en de Wibra die eenzelfde constructie bedachten. Het witgrijs van het afdekplastic en de tl-verlichting versterken de vervreemding in de foto. Het rood, groen en blauw zijn de kleuren die de foto pit en contrast geven

December 2020. Winkelketen Jamin blijft tijdens de nieuwe lockdown geopend omdat de verkoop van snoep onder de verkoop van voedsel valt. De winkel trekt niet veel klanten, omdat de meeste omliggende winkels gesloten zijn. Een foto met meerdere lagen. Inhoudelijk sterk, want ze roept vragen op: hoe kan het dat een snoepwinkel wel open mag blijven, maar een boekhandel moet sluiten? Maar ook visueel interessant. De winkel ziet er feestelijk uit, maar waar is het feestje? De stad is uitgestorven, de bezoekers verdwenen en de regen heeft treurige plassen voor de natte entree gevormd.

Februari 2021. Drukte op de boulevard van Scheveningen tijdens het eerste mooie voorjaarsweekend. Medio februari werd er nog volop geschaatst, een week later trekt Nederland massaal erop uit als de temperaturen tot boven de 15 graden stijgen. Even corona vergeten. De plek waar ik deze foto heb genomen, is een fijne locatie. Op de loopbrug bij het Mesdagduin kijk je tot ver over de boulevard. En met mooi helder licht kun je met een kleine telelens foto’s als deze maken. Opnieuw zoekend naar ritme, harmonie, beeldvulling. Alles voor het perfecte plaatje.